Koning Boudewijn Stichting

Kinderarmoede bestrijden in praktijk

03.06.2019

Hoe bied je meer kansen aan jonge kinderen die in armoede leven? Organisaties en lokale besturen uit Antwerpen, Brussel, Genk, Gent, Menen en Sint-Truiden gaan aan de slag met innovatieve methodieken. Zij werden geselecteerd via de projectoproep ‘Uitsluiting uitsluiten en ontwikkeling omarmen’ van het Kinderarmoedefonds van de Koning Boudewijnstichting. Het Kinderarmoedefonds investeert 360.000 euro in deze zes projecten waar lokale besturen, mensen in armoede, verenigingen, scholen en wetenschappers samenwerken. Het Fonds verspreidt tevens een brochure met mogelijke concrete acties voor andere steden en gemeenten.

13 procent van de baby’s en peuters in Vlaanderen leeft in een gezin in kansarmoede (Kansarmoede-index Kind en Gezin, 2016). Dat wil zeggen dat zo’n 130.000 kinderen in Vlaanderen al van in de wieg minder kansen krijgen. Onderzoek toont duidelijk aan dat het opgroeien in armoede een risico vormt voor de fysieke en emotionele ontwikkeling van jonge kinderen, en dat net een stimulerende omgeving in de eerste levensjaren cruciaal is. Deze kinderen lopen tijdens hun eerste drie levensjaren een achterstand op die nog moeilijk bij te benen valt, mede door het isolement waarin ze groot worden: gezinnen in armoede worden voortdurend uitgesloten door de attitudes en reacties van hun omgeving en door al dan niet bewuste belemmeringen om deel te nemen aan sociale activiteiten.

Het Kinderarmoedefonds steunt projecten die meer kansen bieden aan jonge gezinnen in armoede. Zo wil het Fonds kansarme kinderen al van bij de start van hun leven meer mogelijkheden tot een goede ontwikkeling bieden, hun ouders ondersteunen en de uitsluiting van deze gezinnen tegengaan. Het Fonds wil vanzelfsprekend het structurele beleid rond armoedebestrijding niet vervangen, maar wel inspireren via zulke projecten.

Het Kinderarmoedefonds ondersteunde in de voorbije jaren vijf langlopende projecten die een vernieuwende aanpak inzetten op het terrein. Elk ervan leverde inzichten op over wat werkt en wat niet, over successen en hindernissen.

Het Fonds ziet het ook als zijn taak om de overdraagbaarheid van de modellen te stimuleren. Kunnen getoetste methodes die in één stad een verschil maken, dat ook in een andere gemeente of stad? En onder welke voorwaarden?

Daarom riep het Fonds organisaties en lokale besturen op om zich kandidaat te stellen om aan de slag te gaan met één van de drie getoetste modellen die ‘rijp’ zijn om elders navolging te krijgen. Het zijn praktijkmodellen die organisaties en lokale besturen vanuit reële noden en op maat van hun plaatselijke context hebben ontwikkeld. Alvorens de modellen verder uit te rollen, wil het Fonds ze in de praktijk laten brengen in een andere context, antwoorden zoeken op nog resterende vragen, en de modellen verfijnen.

Felies in Antwerpen, Aprèstoe in Brussel (dienst begeleid wonen voor vrouwen en kinderen), OCMW Genk, Stad Gent, K&G Menen, OCMW Sint-Truiden (meer details in bijlage) gaan de volgende modellen toepassen:

Integrale gezinsondersteuning
zoals ontwikkeld door het OCMW van Mechelen (‘GO-team’ van het Sociaal Huis) en het OCMW van Vilvoorde (project ‘Omdat elk gezin telt’ en ‘GOM-team’), wordt toegepast door Aprèstoe in Brussel, OCMW Genk en OCMW Sint-Truiden.

Opleiding en tewerkstelling van ervaringsdeskundige moeders in de kinderopvang
zoals ontwikkeld door het Centrum voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning (CKG) ‘Kapoentje’ (oudercrèche ‘D’n Opvang’) te Oostende, wordt toegepast door Felies in Antwerpen en Stad Gent.

Structurele uitbouw van perinatale ondersteuning voor kwetsbare zwangere en pas bevallen moeders
zoals ontwikkeld door het Huis van het Kind Leuven (project ‘Stadsbrede uitbouw van Parelcoaching’), wordt toegepast door K&G Menen.

De geselecteerde projecten voor 2018 rapporteren in alle transparantie over het proces en de resultaten van het duplicatieproject, en brengen de impact op kinderen en gezinnen zo goed mogelijk in kaart. Elk project wordt ook opgevolgd door het Kinderarmoedefonds, en er komen intervisies om te leren van mekaar.

Het Bestuurscomité van het Kinderarmoedefonds zet zich in om geslaagde projecten mee te helpen verankeren. Daarnaast deelt het Fonds de opgedane kennis met andere gemeenten. Via de brochure ‘Kinderarmoede begint vroeg’. Dit kan uw bestuur eraan doen’ (zie bijlage) met het oog op de lokale verkiezingen in oktober 2018 worden facts and figures bekendgemaakt, naast concrete acties waaraan een gemeente of een stad kan werken.